TERAPIA ZABURZEŃ OSOBOWOŚCI - CZĘSTE PYTANIA

Czy można leczyć zaburzenia osobowości?

Tak. Zaburzenia osobowości można leczyć. Wiele z osób, które na nie cierpią, po otrzymaniu odpowiedniej pomocy może prowadzic normalne życie, lub przynajmniej lepiej radzić sobie z problemami pojawiającymi się w związku z danym zaburzeniem osobowości.

Jaka intensywność i forma terapii jest odpowiednia?

Intensywność terapii może być różna w zależności od typu i nasilenia trudności związanych z określonym zaburzeniem osobowości.

W przypadku niektórych osób adekwatnym rozwiązaniem może być pomoc ambulatoryjna, czyli wizyty w gabinecie czy to u lekarza psychiatry, czy to w ramach psychoterapii u psychoterapeuty. Odpowiednia częstość wizyt może się różnić w zależności od pacjenta i metody, którą posługuje się psychoterapeuta.

Większą intensywnością cechuje się pobyt na oddziale dziennym, który wiąże się z codziennym uczestnictwem w zajęciach charakterystycznych dla danego oddziału, po zajęciach pacjent wraca do domu, pobyt tego rodzaju trwa najczęściej 3 miesiące.

Głębokie zaburzenia osobowości mogą wymagać warunków związanych z całodobową hospitalizacją, możliwością integracji w ramach terapii: farmakoterapii prowadzonej przez lekarza psychiatrę, psychoterapii indywidualnej bądź grupowej, oddziaływań w ramach społeczności terapeutycznej. W takiej sytuacji pacjent przez okres na przykład 6 miesięcy przebywa poza swoim domem, koncentrując się przede wszystkim na terapii.

Czy można borykać się aspektami więcej niż jednego zaburzenia osobowości?

Tak. Osobowość jako taka jest złożona i różna w przypadku każdej osoby. Pomimo wyodrębniania w ramach takich klasyfikacji jak DSM V czy też ICD 10 określonych typów zaburzeń, to często jest tak, że nie można w jednoznaczny sposób przyporządkować tego, co przeżywa dana osoba do określonego zaburzenia osobowości. Nawet jeżeli jakieś aspekty są dominujące to nie wyklucza, że inne również mają istotne znaczenie dla zrozumienia tego na czym polega zaburzenia danej osoby. Więc może się zdarzyć, że ktoś odnajdzie w sobie i w swoim życiu cechy kilku typów zaburzeń osobowości.

Czy można próbować samemu radzić sobie z zaburzeniem osobowości?

Rozwijanie swoich własnych sposobów radzenia sobie z zaburzeniem osobowości jest częścią leczenia. Ważne, żeby w miarę swoich możliwości móc dbać o siebie m. in. poprzez odpowiednią dietę, ilość snu, nie zapominanie o regularnych ćwiczeniach fizycznych, korzystanie ze wsparcia innych osób itd. O ile i na ile to jest możliwe, ponieważ czasem właśnie zaburzenie osobowości samo w sobie utrudnia na różne sposoby dbanie o samego siebie.

Istotna jest umiejętność rozpoznania kiedy potrzebna jest pomoc i wsparcie innych osób. Samodzielne wyleczenie się z zaburzenia osobowości jest raczej niemożliwe. Potrzebna jest umiejętność rozpoznania, kiedy to, co możliwe w ramach radzenia sobie samemu przestaje wystarczać i potrzebne jest wsparcie. W niektórych przypadkach konieczna staje się pomoc psychologa, psychiatry, psychoterapeuty.

Czym się różni farmakoterapia od psychoterapii?

Podstawowy podział, jeżeli chodzi o leczenie zaburzeń osobowości, to podział na psychoterapię i leczenie za pomocą leków czyli farmakoterapię.

Leki jako takie, nie mogą wyleczyć zaburzenia osobowości, jednak mogą wydatnie pomóc w radzeniu sobie z ich uciążliwymi konsekwencjami. Tego rodzaju terapia może być prowadzona przez lekarza psychiatrę, który dopasowuje odpowiedni rodzaj leków. Przyjmowanie zaleconych przez lekarza leków nie wyklucza psychoterapii. Czasem zdarza się, że odpowiednio dopasowana farmakoterapia jest warunkiem koniecznym do prowadzenia psychoterapii.

Drugim obszarem metod związanych z leczeniem zaburzeń osobowości, obszarem metod psychologicznych, są różnego rodzaju "mówione" terapie, których specyficzny rodzaj zależy od podejścia psychoterapeutycznego, w którym wyszkolił się psychoterapeuta. Jedną z efektywnych opcji jest psychoterapia bazująca na podejściu psychoterapii psychoanalitycznej.

Czy jakieś sytuacje mogą sprawić, że osoba do tej pory żyjąca bez większych trudności w związku ze swoją osobowością , będzie potrzebować psychoterapii?

Tak. Różne stresujące sytuacje, do których ciężko się zaadaptować, mogą sprawić, że cechy, które do tej pory były do zaakceptowania zarówno dla danej osoby jak i jej otoczenia staną się tak wyostrzone, że zaczną znacznie utrudniać życie, tak otoczeniu jak i tej osobie. Mogą to być takie sytuacje jak:

• trudne, konfliktowe sytuacje związane z życiem rodzinnym, małżeńskim
• nadmierne używanie narkotyków i alkoholu
• sytuacje utraty osób bliskich w rodzinie, partnera
• istotne zmiany w życiu: zmiana pracy, przeprowadzka
• problemy finansowe
• itd.

W takich sytuacjach pewien typ osobowości może nabrać cech zaburzenia osobowości.

Jak otoczenie, rodzina mogą wspierać osobę cierpiącą na zaburzenie osobowości?

W pierwszej linii uznając realność takiej sytuacji, nie osądzając i próbując zrozumieć o co chodzi w funkcjonowaniu takiej osoby. W przypadku każdego z typu zaburzeń osobowości konkretne wskazówki co do postępowania w relacji będą się różnić, jak również inaczej będą wyglądać dla partnera, inaczej dla np.: współpracownika.

Na przykład jeżeli chodzi o osoby z zaburzeniem osobowości typu paranoidalnego to raczej nie najlepszym pomysłem jest żartowanie z nich i ich przekonań. W tej sytuacji z reguły lepiej odpuścić sobie poczucie humoru, nie chcąc doprowadzić do konfliktu.

Tego rodzaju postępowanie, związane z próbą rozumienia ze strony otoczenia, może stanowić nieocenione wsparcie dla takiej osoby. Do tego potrzebna jest wiedza, której można próbować szukać poprzez czy to przez internet, czy to sięgając po odpowiednie książki. Czasem może sprawdzić w takiej sytuacji konsultacja ze specjalistą.