Typ osobowości: nonkonformistyczny
Osoby o nonkonformistycznym typie osobowości:
- nie przejmują się tym, co myślą inni ludzie, normami społecznymi - kierują się swoim własnym systemem wartości,
- bardzo lubią ryzyko, z chęcią angażują się w aktywności związane z ryzykiem,
- stoją na stanowisku, że każdy powinien dbać o siebie, niezbyt martwią się o innych,
- subtelnie, szybko, zręcznie potrafią zjednywać sobie przyjaciół, wywierać wpływ,
- od stabilizacji wolą nieustanny ruch, nie cierpią zastoju i wciąż poszukują nowych bodźców, radzą sobie z nowymi sytuacjami dzięki bystrości umysłu, talentom,
- w dzieciństwie i w okresie dorastania są urwisami skłonnymi do różnych wyskoków,
- nie czują się winni z powodu tego co było, nie boją się przyszłości - żyją teraźniejszością.
O ile cechy te są obecne w umiarkowanym stopniu, to w żaden sposób takiej osobie nie muszą przeszkadzać w szczęśliwym życiu a wręcz w wielu okolicznościach mogą stanowić atut, który odpowiednio wykorzystany może przyczynić się do sukcesów życiowych.
Zaburzenie osobowości: antyspołeczne
Dopiero gdy cechy typu osobowości stają się w groteskowy sposób przesadzone, sztywne, uporczywe, nie ma możliwości zmiany sposobu działania to cierpi z ich powodu zarówno taka osoba jak i jej otoczenie.
Poniższy link prowadzi do artykułu zawierającego odpowiedzi na często zadawane pytania odnośnie leczenia zaburzeń osobowości więcej na temat leczenia zaburzeń osobowości.
Według DSM IV aby rozpoznać antyspołeczne zaburzenie osobowości osoba powinna spełniać co najmniej trzy z poniższych kryteriów:
- nie potrafi żyć w zgodzie z normami regulującymi współżycie społeczne, objawia się to powtarzającymi się czynami, które mogą stanowić podstawę do różnego rodzaju sankcji karnych,
- jest nieszczera, niegodna zaufania, często kłamie , manipuluje dla osiągnięcia własnej korzyści, przyjemności,
- jest drażliwa, agresywna, często bierze udział w bójkach, napaściach na innych ludzi,
- nie potrafi utrzymać stałej pracy, wywiązywać się ze zobowiązań finansowych, jest nieodpowiedzialna,
- jest impulsywna, niezdolna do planowania,
- zachowuje się lekkomyślnie jeżeli chodzi o bezpieczeństwo własne i innych,
- nie potrafi przeżywać poczucia winy, ma niewrażliwe sumienie, reaguje obojętnie na krzywdy wyrządzane przez siebie innym ludziom.
Inne kryteria rozpoznania to wiek 18 lat lub więcej, zaburzenia zachowania, których początek sięga poniżej 15 roku życia.
Theodore Millon i Roger Davis w "Zaburzenia osobowości we współczesnym świecie" dokonuje dalej idącego rozróżnienia tego rodzaju osobowości na "nomadyczna", "ryzykująca", "zachłanna", "wroga" oraz "broniąca swojej reputacji".
Wiąże się to z tym, że w realnym świecie raczej nie ma się do czynienia z osobami o jednym typie osobowości i cechach z tym jednym rodzajem osobowości związanych, najczęściej jest to mieszanina różnego rodzaju cech, z pewnymi dominującymi aspektami, wyróżniającymi się na tle pozostałych.
Osobowość antyspołeczna z domieszką cech osobowości schizoidalnej została nazwana "nomadyczną", z domieszką cech osobowości histrionicznej została nazwana "ryzykującą", stanowiąca "czystą" odmianę wzorca została nazwana osobowością "zachłanną", a z cechami osobowości paranoicznej i sadystycznej "wrogą" oraz z cechami osobowości narcystycznej "broniącą swojej reputacji".
Poniżej można znaleźć więcej informacji na temat tych odmian osobowości antyspołecznej.
"Nomadyczna"
- ze znaczącą domieszką cech zaburzenia osobowości schizoidalnej i unikającej,
- osoby które egzystują gdzieś na peryferiach życia społecznego,
- wiele osób antyspołecznych mierzy się z odrzuceniem ze strony społeczeństwa - te same usuwają się wiodąc życie bezdomnych, wędrowców,
- oderwani od siebie, bez wyraźnego poczucia swojej tożsamości, swojego miejsca w społeczeństwie, swojego "domu",
- jednakże w ich świecie wewnętrznym często jest wiele poczucia krzywdy, urazy do innych ludzi, która może wybuchnąć w impulsywnych zachowaniach, szczególnie wspomagana przez alkohol czy substancje psychoaktywne.
"Ryzykująca"
- ze znaczącą domieszką cech zaburzenia osobowości histrionicznego,
- osoby te starają się ze wszystkich sił udowodnić, że nic ich nie ruszy, że to, co przeraża i jest rozumiane jako wyjątkowo niebezpieczne dla nich to przysłowiowy "pryszcz",
- pewien poziom ryzyka jest przyjemny i stymulujący dla większości ludzi, jednakże te osoby aktywnie, celowo i z premedytacją szukają sytuacji skrajnie niebezpiecznych,
- starają się prezentować jako pozbawione lęku, ale ich zachowania z perspektywy osoby obserwującej, to co robią, podejmowanie niekoniecznego ryzyka, często wydają się po prostu głupie,
- szukają poklasku dla swoich działań, uznania w oczach innych ludzi, nie są w stanie jednak rozumieć i przewidywać konsekwencji swoich działań, myśleć o tym co robią w kategoriach odpowiedzialności.
"Zachłanna"
- z niewielkim nasileniem domieszek cech innego zaburzenia osobowości poza pewnym rysem narcystycznym,
- są napędzani przeświadczeniem, że życie nie dało im tego co im się słusznie należy,
- największą przyjemność odnajdują w odbieraniu tego co należy do innych, często nie cofając się przed popełnianiem czynów zabronionych przez prawo,
- w ich poczuciu tylko w ten sposob, tylko oni sami są w stanie odwrócić koleje niesprawiedliwego losu,
- nie widzą swojego udziału w tym, w jakiej sytuacji się znajdują,
- mają silne pragnienie odegrania się na innych, zawistnego odwetu za swoją sytuację,
- zwykle czują się niepewne swojej władzy i siły, starają się je udowodnić przez rozrzutność, arogancję,
- bez względu na to ile zdobędą, wciąż czują, że to za mało, że to nie zapełni ich wewnętrznej pustki.
"Wroga"
- ze znaczącą domieszką cech zaburzenia osobowości paranoidalnego i sadystycznego,
- są pełne nienawiści i niszczącego buntu przeciwko konwencjom życia społecznego,
- nie darują żadnej krzywdy, czy to realnej, czy wyobrażonej i będą starały się zemścić w okrutny, bezwględny, brutalny sposób,
- okazywanie ciepłych uczuć to dla nich oznaka słabości,
- bawi ich przerażenie dręczonych przez nie osób, wybierają na ofiary takie, co do których mają poczucie, że ewentualny odwet będzie słaby, nieporadny,
- dążą do konfrontacji i potwierdzenia obrazu swoje siły, wycofując się dopiero w kontakcie z niezaprzeczalną przewagą przeciwnika
"Broniąca swojej reputacji"
- ze znaczącą domieszką cech zaburzenia osobowości narcystycznego,
- w przypadku tych osób czyny antyspołeczne są obliczone na to, żeby wzbudzały szacunek, uwiarygadniały obraz osoby silnej, twardej,
- próba umniejszenia znaczenia, siły działa na taką osobę jak czerwona płachta na byka, wtedy tym bardziej czują się zobligowane do tego, żeby przez swoje zachowanie udowodnić, że ich reputacja nie bierze się znikąd
Psychoterapia jest wskazana raczej w przypadku osób, u których cechy antyspołeczne nie są zbyt mocno wyrażone. Tym bardziej psychoterapia indywidualna w trybie ambulatoryjnym. Osoby z tego rodzaju problemami najczęściej szukają psychoterapii mobilizowane przez różnego rodzaju zewnętrzne okoliczności bądź też instytucje. Bez większej motywacji do wewnętrznej zmiany którą może zaoferować psychoterapia.
powrót do listy typów i zaburzeń osobowości