Typ osobowości: zmienny
Osoby o zmiennym typie osobowości:
- mają bardzo silną potrzebę bycia nieustannie zaangażowanym w romantyczny związek,
- w kontaktach między nimi i innymi ludźmi niczego nie lekceważą, w związkach są namiętni i skoncentrowani,
- są wrażliwi i uczuciowi, okazują swoje emocje, angażują się we wszystko co robią,
- uwielbiają dobrze się bawić, spontanicznie reagować, lubią ryzyko,
- przepełnia ich energia, są pełni życia, entuzjazmu, inicjatywy, zdolni do pociągnięcia za sobą innych ludzi,
- pociągają ich nowości, często kierują się ciekawością, są otwarci na zmiany, mają otwarty umysł, bogatą wyobraźnię,
- potrafią się zdystansować od rzeczywistości gdy sprawia im zbyt wiele bólu.
O ile cechy te są obecne w umiarkowanym stopniu, to w żaden sposób takiej osobie nie muszą przeszkadzać w szcześliwym życiu a wręcz w wielu okolicznościach mogą stanowić atut, który odpowiednio wykorzystany może przyczynić się do sukcesów życiowych.
Zaburzenie osobowości: borderline
Dopiero gdy cechy typu osobowości stają się w groteskowy sposób przesadzone, sztywne, uporczywe, nie ma możliwości zmiany sposobu działania to cierpi z ich powodu zarówno taka osoba jak i jej otoczenie.
Poniższy link prowadzi do artykułu zawierającego odpowiedzi na często zadawane pytania odnośnie leczenia zaburzeń osobowości więcej na temat leczenia zaburzeń osobowości.
Według DSM IV aby rozpoznać zaburzenie osobowości borderline osoba powinna spełniać co najmniej pięć z poniższych kryteriów:
- podejmuje rozpaczliwe wysiłki aby zapobiec porzuceniu zarówno realnemu jak i wyimaginowanemu,
- jej związki z innymi ludźmi są bardzo niestabilne, partnerzy raz są idealizowani, kiedy indziej znowu całkowicie zdeprecjonowani,
- ma zaburzone poczucie własnej tożsamości, zniekształcony, niestabilny obraz własnej osoby,
- zachowuje się autodestrukcyjnie w takich sferach jak na przykład: życie seksualne, wydawanie pieniędzy, używanie środków psychoaktywnych, napadowe objadanie się,
- pojawiają się samouszkodzenia, nawracające próby i groźby samobójcze,
- jest niestabilna emocjonalnie, na skutek silnej zmienności nastroju,
- przewlekle doświadcza uczucia pustki i nudy,
- na skutek stresu mogą się pojawiać przejściowo myśli paranoidalne, objawy dysocjacyjne.
Theodore Millon i Roger Davis w "Zaburzenia osobowości we współczesnym świecie" dokonuje dalej idącego rozróżnienia tego rodzaju osobowości na "autodestrukcyjną", "impulsywną", "zniechęconą" oraz "drażliwą".
Wiąże się to z tym, że w realnym świecie raczej nie ma się do czynienia z osobami o jednym typie osobowości i cechach z tym jednym rodzajem osobowości związanych, najczęściej jest to mieszanina różnego rodzaju cech, z pewnymi dominującymi aspektami, wyróżniającymi się na tle pozostałych.
I tak osobowość z pogranicza z domieszką cech osobowości antyspołecznej lub histrionicznej została nazwana "impulsywną", z domieszką cech osobowości depresyjnej lub masochistycznej została nazwana "autodestrukcyjną" , z domieszką cech osobowości negatywistycznej(bierno-agresywnej) "drażliwą", z domieszką cech osobowości unikającej, depresyjnej lub zależnej "zniechęconą" .
Poniżej można znaleźć więcej informacji na temat tych odmian osobowości z pogranicza.
"Drażliwa"
- z domieszką osobowości negatywistycznej (bierno agresywnej),
- osoby z tego rodzaju cechami są złe na tych od których zależą,
- nienawidzą tych, o których miłość zabiegają,
- bez ogródek i zahamowań wyrażają swoje rozczarowanie, prezentują swoje roszczenia,
- czasem stosują swój zły humor jako środek do zastraszania innych, że jeżeli ci "inni" czegoś nie wymyślą to jedyne co może się wydarzyć to pogłębiona katastrofa,
- są gotowe i to w skrajny sposób do kierowania negatywnych emocji zarówno na zewnątrz względem innych jak również wgłąb samych siebie,
- cechuje je połącznie ambiwalencji osoby negatywistycznej z mechanizmami kontroli emocji charakterystycznymi dla osobowości z pogranicza co często przekłada się na eskalację takich cech jak skłonność do marudzenia, uraźliwość, pesymizm, zazdrość, zawiść itd.
"Impulsywna"
- z domieszką cech osobowości antyspołecznej lub histrionicznej,
- jeżeli nie jest bez przerwy w centum uwagii, na piedestale, to zaczyna z coraz to większą intensywnością ujawniać swoje gwałtowne, niekonsekwentne, bez poczucia odpowiedzialności, uwodzące aspekty,
- osoby z wyraźniej zaznaczonym rysem histrionicznym jeszcze bardziej się rozregulowują jeżeli chodzi o emocje, stają się jeszcze bardziej podeekscytowane, jeszcze bardziej pobudzone, nadpobudliwe, jeszcze bardziej wylewne, powierzchownie towarzyskie, tracą nieraz całkowicie zdolność do adekwatnej oceny i adekwatnego formowania swoich zachowań społecznych,
- osoby z wyraźniej zaznaczonym rysem antyspołecznym stają się jeszcze gorzej przewidujące konsekwencje swoich działań, jeszcze bardziej je uwiera zestaw norm społecznych, w których się porusząją, nasila się ich impulsywność,
- co istotne w obszarze rozwiazań charakterystycznych dla osobowości z pogranicza i histrioniczne i antyspołeczne strategie są o wiele mniej efektywne, prowadzą do wielkiej ilości porażek i w konsekwencji beznadziei, przygnębienia, braku poczucia bezpieczeństwa,
- są bardzo mocno zorientowane na świat zewnętrzny, bez spójnego, stałego poczucia tożsamości, które chroniło by je w trudnych dla nich chwilach zwiększonego napięcia,
- często wychowywały się w otoczeniu, gdzie aby przyciągnąć chociażby na chwilę uwagę rodziców pośród ogólnego chaosu nie miały innego wyjścia jak sięgać po złe zachowanie lub ekshibicjonistyczne wybryki,
- są w nieustannej niepewności czy i kto się znajdzie do tego aby zasilić ich życie w niezbędne dla nich poziomy pobudzenia, intensywności uwagii skierowanej w ich stronę,
- stany depresyjne często szybko zamieniają się w sztuczną euforię w miarę tego jak realny obraz rzeczywistości zostaje zaprzeczony,
"Zniechęcona"
- wariant z domieszką cech osobowości zależnej lub unikającej:
- prezentuje wypełnione podporządkowaniem przywiązanie do jednej lub dwóch ważnych dla siebie osób, unika w tych relacjach współzawodnictwa, jest lojalna w swoich wyborach, brak w niej skłonności do okazywania jakiegokolwiek sprzeciwu,
- względem ważnej dla siebie osoby jest bez mała w masochistycznym stopniu podporządkowana, przylega do niej niczym huba do drzewa,
- w jej życiu najczęściej najważniejsza jest jedna, jedyna osoba, od której wszystko zależy, a przede wszystkim poziom poczucia bezpieczeństwa, taka osoba nieustannie się lęka, że sama, bez tej osoby nie poradziła by sobie ze swoim życiem, kurczowo trzyma się partnera zlewając się z nim na poziomie tożsamości,
- w obliczu samotności, lub nawet wyobrażenia takiego stanu szybko wpada w panikę, czuje się bezradna, bez wpływu na o co się z nią dzieje, pogrążona w przygnębieniu,
- w sytuacjach związanych ze zwiększonym dla niej obciążeniem może wręcz domagać się aby inni opiekowali się nią jak dzieckiem w obliczu jest regresji do dziecięcej zależności, głębokiej depresji,
- wariant z domieszką cech osobowości depresyjnej:
- tego rodzaju osoba ma wpojony szacunek do autorytetów i co za tym idzie gotowość do ulegania autorytetom,
- poczucie humoru nie jest jej mocną stroną, widzi świat w ciemnych barwach a za swoje podporządkowanie oczekuje odpowiedniego wynagrodzenia: miłości ze strony osób względem, których jest uległa,
- gdy tak się nie dzieje zaczynają się coraz wyraźniej ujawniać cechy właściwe osobowości z pogranicza,
- wściekła już nie ufa temu, że uległości sprawi, że ważne dla niej osoby jej nie porzucą, nie zostawią,
- siła negatywnych emocji jest raz , że dla takich osób niezgodna z obrazem samych siebie, drugie przerażająca, również w związku z tym, że może zniechęcać innych, nierzadko oskarżenia zamieniają się wówczas w samooskarżenia, negatywne emocje zostają przekierowane na samą siebie przez taką osobę,
"Autodestrukcyjna"
- z domieszką cech osobowości depresyjnej lub zależnej,
- wszystkie osoby z pogranicza czasem bywają autodestrukcyjne, jednakże w przypadku tego podtypu osobowości chodzi o współwystępujący wzorzec masochistyczny, sprawiający, że na siebie kierują destruktywne impulsy,
- starają się prezentować jako osoby uległe, powściągliwe, układne, gotowe do dostosowywania się i poświecania swoich potrzeb, wychodzące wręcz ze swojej skóry aby zyskać aprobatę innych osób, do załamania i erupcji żalu, zgorzknienia dochodzi gdy okazuje się, że jednak te sposoby nie działają tak, jak taka osoba by sobie życzyła,
- tak bardzo przylegają do innych i uzależniają się od nich, że wszyscy mają tego dosyć,
- nieustannie skrywają przed światem zewnętrznym konflikt pomiędzy swoim lękiem przed autonomią i pragnieniem niezależności,
- gdy napięcie wzrasta, bardziej złożone sposoby rozładowywania negatywnych emocji przestaja działać osoba taka może zacząć oskarżać innych, że są przeciwko niej, czy wręcz próbują ją zniszczyć,
- w sposób nadmierny i uciążliwy domaga się wsparcia, uwagii, zaangażowania w jej problemy.
Więcej o psychoterapii indywidualnej w modalności psychoanalitycznej.